Sprawdź, czy możesz mieć obturacyjny bezdech podczas snu, który może powodować choroby zagrażające życiu, w tym: wysokie ciśnienie tętnicze, zaburzenia pracy serca, udar, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) i zastoinową niewydolność serca.
Na skutek poważnie zaburzonego snu wiele osób cierpiących na obturacyjny bezdech senny odczuwa nadmierne zmęczenie w ciągu dnia, poranne bóle głowy, rozdrażnienie, ma problemy
z koncentracją, luki w pamięci czy zaburzenia seksualne.
Podczas snu mięśnie kontrolujące górne drogi oddechowe rozluźniają się. Ich nadmierne rozluźnienie powoduje opadanie podniebienia miękkiego oraz języczka, a w następstwie - zwężenie górnych dróg oddechowych. Wówczas niektóre osoby zaczynają chrapać. Zbyt duże zwężenie dróg oddechowych powoduje problemy z oddychaniem, a ich całkowite zablokowanie, skutkuje chwilowym zatrzymaniem oddychania - tzw. obturacyjnym bezdechem sennym. Takie przerwy w oddychaniu mogą trwać od kilku do kilkunastu sekund i powtarzać się nawet kilkaset razy
w ciągu nocy.
Powstaje wrażenie duszenia się, po którym następuje przebudzenie i powrót akcji oddechowej. Osoba chrapiąca zwykle nie pamięta nocnych epizodów bezdechów sennych.
Drogi oddechowe otwarte
Drogi oddechowe
Drogi oddechowePrzeprowadzone niedawno badania wykazały związek między chrapaniem i bezdechem sennym a wieloma poważnymi schorzeniami. Nieleczone chrapanie i zespół bezdechu sennego mogą przyczyniać się do występowania wysokiego ciśnienia krwi, chorób serca, udarów, cukrzycy typu 2 i depresji.
Bezdech senny jest groźny również dla kierowców. Przerwy
w oddychaniu podczas snu ograniczające dopływ tlenu do krwi
w konsekwencji powodują niedotlenienie całego organizmu i jego narządów. Często osoby z nieleczonym bezdechem sennym wstają niewyspane, mają problemy z koncentracją, w ciągu dnia zapadają w drzemki. Przyśnięcie za kierownicą może skończyć się tragicznie. Prowadzenie pojazdu przez osobę z nieleczonym bezdechem sennym może być tak samo niebezpieczne, jak prowadzenie pojazdu przez osobę pod wpływem alkoholu czy narkotyków (wynik zaburzeń czasu reakcji i koncentracji uwagi).[1]
Kiedy organizm wykryje zatrzymanie oddechu podczas snu, ośrodek kontroli w mózgu powoduje wybudzenie celem zaczerpnięcia powietrza i wznowienia oddychania, po czym następuje zaśnięcie. Te cykle powtarzają się podczas snu. Brak tlenu i regularne gwałtowne wznawianie oddychania – godzina po godzinie, noc
w noc – ogromnie obciążają organizm. Nawet jeśli rano pacjent odczuwa tylko niewielkie zmęczenie, to procesy zachodzące w organizmie są bardzo poważne w skutkach dla jego zdrowia.
Osoby z bezdechem sennym mają do wyboru kilka metod leczenia. Wybór najodpowiedniejszej metody należy omówić z lekarzem. Za najskuteczniejszą metodę leczenia obturacyjnego bezdechu sennego uważa się wytwarzanie stałego dodatniego ciśnienia
w drogach oddechowych (aparat CPAP).
Najczęstszym objawem, skłaniającym pacjentów do wizyty
u lekarza, jest głośne, nieregularne chrapanie zakłócane przerwami w oddychaniu. Bardzo często te zaburzenia są bardziej uciążliwe dla osób, z którymi osoba chora na obturacyjny bezdech senny dzieli sypialnię i to właśnie one skłaniają pacjentów do szukania pomocy
i wizyty u lekarza. Należy jednak pamiętać, że zespół bezdechu sennego daje objawy nie tylko w nocy, ale rzutuje także na życie pacjentów w ciągu dnia.
To skala samooceny stosowana w ocenie zaburzeń snu, między innymi w diagnostyce zespołu obturacyjnego bezdechu sennego, polegająca na określeniu przez badanego (w skali 0-3) prawdopodobieństwa zaśnięcia w konkretnych sytuacjach życia codziennego.
Nawet jeśli któreś z opisywanych zdarzeń Ciebie jeszcze nie dotyczy, spróbuj sobie wyobrazić, jak mogłoby ono na Ciebie wpłynąć.
Określ prawdopodobieństwo zapadnięcia w drzemkę
lub zaśnięcia w poniższych sytuacjach (chodzi o typowy sposób reagowania w niedalekiej przeszłości):
Udziel odpowiedzi, wybierając najbardziej odpowiednie liczby
z poniższej skali:
0 = na pewno nie zapadnę w drzemkę
1 = niewielkie prawdopodobieństwo drzemki
2 = umiarkowane prawdopodobieństwo drzemki
3 = bardzo duże prawdopodobieństwo drzemki.
| Objawy ciągu dnia | Objawy w nocy |
|---|---|
| nadmierna senność | głośne, nieregularne chrapanie |
| sen nieprzynoszący odpoczynku, poranne bóle głowy | nadmierna potliwość w nocy, problemy z ponownym zaśnięciem |
| trudności z koncentracją | potrzeba oddawania moczu w nocy |
| znaczna suchość w ustach po przebudzeniu | nagłe wybudzenia ze snu często połączone z uczuciem braku powietrza |
| nadmierna drażliwość | niespokojny, przerywany sen |
Pierwszym etapem diagnostyki jest przeprowadzenie u pacjenta badania ankietowego oceniającego ryzyko występowania zaburzeń oddychania w czasie snu i/ lub nasilenie objawów obserwowanych w ciągu dnia.
Może być to na przykład skala senności Epworth.
W zależności od nasilenia objawów choroby pacjenci kwalifikowani są do różnych metod leczenia. Pacjenci z obturacyjnym bezdechem podczas snu powinni otrzymać zalecenie redukcji masy ciała (jeśli mają nadwagę lub otyłość) oraz podjęcia zdrowego aktywności fizycznej, przestrzegania diety, unikania przyjmowania środków nasennych i spożywania alkoholu przed snem.
Jednakże złotym standardem terapii bezdechu sennego jest metoda polegająca na wytwarzaniu stałego dodatniego ciśnienia
w drogach oddechowych (aparaty CPAP).
Terapia za pomocą CPAP wymaga noszenia maski, która jest podłączona za pomocą rurki do urządzenia dozującego powietrze pod ciśnieniem. To ciśnienie powietrza działa jak wspornik utrzymujący otwarte górne drogi oddechowe i zapobiegający bezdechowi. Prawidłowe leczenie bezdechu ma wpływ na następujące efekty biologiczne:
Za najprostszy i najskuteczniejszy sposób leczenia obturacyjnego bezdechu sennego uważa się wytwarzanie stałego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych (aparaty CPAP). Umieszczony przy łóżku aparat CPAP dyskretnie dostarcza powietrze pod ciśnieniem przez rurkę i niewielką maskę lub system poduszek nosowych. Ciśnienie działa jak „szyna powietrzna” i powoduje, że górne drogi oddechowe pozostają otwarte, zapobiegając bezdechowi. Ten sposób leczenia obturacyjnego bezdechu sennego nie wymaga przyjmowania leków ani poddania się operacji. Dzięki niemu setki tysięcy osób na całym świecie mogą spokojnie spać
i prowadzić zdrowsze życie. W wielu przypadkach korzyści ze stosowania aparatu CPAP są odczuwane natychmiast – często już podczas pierwszej nocy użytkowania.
Zasada działania jest bardzo prosta. W większości przypadków przyczyną bezdechu jest zapadanie się tkanek w gardle podczas snu i blokowanie przez nie dróg oddechowych. Aby temu zapobiec, stosuje się regulowany przepływ powietrza pod ciśnieniem. Powoduje on, że górny odcinek dróg oddechowych pozostaje otwarty i uniemożliwia wystąpienie bezdechu. Powietrze pod ciśnieniem jest wytwarzane przez niewielkie urządzenie i wtłaczane do maski zakładanej na czas snu. Dopóki pacjent wdycha powietrze wtłaczane pod ciśnieniem, którego wartość została dobrana przez lekarza, jego sen nie będzie zakłócany bezdechem.
Aparaty CPAP dla chorych ubezpieczonych są częściowo refundowane przez NFZ (90% kwoty 2100 zł tj. 1890 zł). Refundacja jest możliwa na podstawie wniosku o dofinansowanie sprzętu wystawionego przez lekarza specjalistę po przeprowadzonej diagnostyce i zdiagnozowaniu bezdechu.
Jeżeli u chorego zdiagnozowano umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności, w kosztach refundacji mogą uczestniczyć ośrodki pomocy: MOPS, PCPR, PFRON.
Jeśli podejrzewasz u siebie obturacyjny bezdech senny, zgłoś się do swojego lekarza pierwszego kontaktu. Lekarz powinien wystawić skierowanie do poradni pulmonologicznej w celu zdiagnozowania
i dalszego leczenia bezdechu.
Po otrzymaniu skierowania należy zapisać się na wizytę do poradni pulmonologicznej lub bezpośrednio na badanie polisomnograficzne.
Adresy oraz numery telefonów do ośrodków posiadających kontrakt podpisany z NFZ i diagnozujących bezdech podczas snu znajdziesz tutaj.
Podczas diagnostyki w poradni lub oddziale chorób płuc zostanie wykonana polisomnografia, a w przypadku zdiagnozowania choroby również próba leczenia i wyznaczenie ciśnienia terapeutycznego.
W zależności od ośrodka aparat do leczenia zostanie Ci wypożyczony na jedną lub dwie noce w szpitalu lub na kilka dni
do używania w domu (jest to tzw. próba terapeutyczna). Po zakończonej próbie terapeutycznej lekarz wystawi wniosek
o dofinansowanie sprzętu, a w wypisie z leczenia poda rodzaj zaleconej terapii oraz ciśnienie terapeutyczne.
Korzyści z leczenia bezdechu podczas snu mogą być ogromne. Gdy już przywykniesz do terapii, może okazać się, że masz siłę i ochotę wrócić do swych wcześniejszych pasji i zainteresowań. Lepszy, zdrowszy sen jest możliwy i ma wpływ na każdy aspekt Twojego życia. Dzięki konsekwentnemu stosowaniu terapii odzyskasz kontrolę nad swoim zdrowiem, samopoczuciem i życiem.
Przymiary do masek »
