09/01/2023
Jak sprawdzić, czy problem z bezdechem sennym dotyczy też Ciebie?

Bezdech senny jest niezwykle poważnych schorzeniem, z którym obecnie mierzy się bardzo dużo Polaków. Głównym objawem obturacyjnego bezdechu sennego jest chrapanie, ale większość pacjentów bagatelizuje ten problem. Bezdech senny może jednak prowadzić do wielu groźnych powikłań, dlatego nie wolno go lekceważyć. Jak rozpoznać u siebie bezdech senny i w jaki sposób leczyć tę przypadłość? Sprawdź koniecznie!

Czym jest bezdech senny?

Bezdech senny jest chorobą, która dotyka nas podczas nocnego wypoczynku, ale jej skutki widoczne są przez cały dzień. Polega ona na pojawianiu się epizodów zatrzymania oddychania lub spłycenia oddechu i znacznego ograniczenia przepływu powietrza. Przyczyną tego zjawiska jest zamykanie się górnych dróg oddechowych w obrębie gardła. Niemożliwy jest wówczas prawidłowy przepływ powietrza, przez co nasz organizm odczuwa przejściowe niedotlenienie.

Liczba bezdechów na godzinę snu bywa różna. Epizod bezdechu może wystąpić kilka razy w ciągu całej nocy, jednak w skrajnych przypadkach dochodzi nawet do kilkudziesięciu epizodów bezdechu w ciągu każdej godziny snu.

Wyodrębnić możemy trzy rodzaje bezdechu sennego - obturacyjny bezdech senny (OBS), centralny bezdech senny oraz złożony zespół bezdechu sennego.

• OBS jest najczęściej występującą postacią tego schorzenia i polega na cyklicznym zatrzymywaniu oddechu podczas wypoczynku nocnego. Spadek napięcia mięśni prowadzi wówczas do zamknięcia światła dróg oddechowych.
• Podłoża centralnego bezdechu sennego z kolei upatruje się w dysfunkcjach i uszkodzeniach struktur mózgowych, które odpowiadają za oddychanie. Centralny bezdech senny występuje m.in. u osób, które przeszły udar mózgu lub ciężką i przewlekłą niewydolność serca.
• Ostatni, złożony zespół bezdechu sennego, to tzw. mieszana postać bezdechu. U pacjentów cierpiących na tę przypadłość występuje zarówno centralny, jak i obturacyjny bezdech senny.

Przyczyny bezdechu sennego

Przyczynami zatrzymania oddechu w czasie snu mogą być nieprawidłowości anatomiczne w budowie górnych dróg oddechowych. Problem z bezdechem często spotyka osoby mające skrzywioną przegrodę nosową, przerost migdałków podniebiennych, zbyt wiotkie mięśnie podniebienia, polipy lub nieprawidłowo zbudowaną żuchwę (np. cofniętą). Obturacyjny bezdech senny występuje też u osób cierpiących na schorzenia powodujące niedrożność nosa np. problemy o podłożu alergicznym. Z bezdechem sennym częściej borykają się także kobiety w ciąży.

Bezdech może być wywołany również paleniem tytoniu i piciem alkoholu. Używki powodują zmniejszenie napięcia mięśni znajdujących się w obrębie naszego gardła. Samo wyeliminowanie używek może prowadzić do opanowania dolegliwości w łagodnych postaciach bezdechu.

Do przyczyn zaburzeń oddychania w czasie snu zaliczyć można otyłość i posiadanie szerokiej szyi z tłuszczem podskórnym naciskającym na ściany gardła, a także obciążenia genetyczne, przewlekłe stosowanie środków uspokajających i środków nasennych oraz niektóre dolegliwości zdrowotne, takie jak niedoczynność tarczycy.

Co więcej, warto też wiedzieć, iż mimo tego, że problem obturacyjnego bezdechu sennego dotyczy częściej mężczyzn, to kobiety w trakcie menopauzy są w grupie podwyższonego ryzyka zachorowalności na tę przypadłość.

Bezdech senny - objawy

Do nocnych objawów obturacyjnego bezdechu sennego zaliczyć można m.in.:

• nieregularne i głośne chrapanie, które przerywane jest nagłą ciszą,
• bardzo niespokojny sen i oddychanie ustami,
• częste oddawanie moczu,
• kaszel,
• nagłe wybudzania ze snu, któremu towarzyszy przyspieszone tętno,
• nadmierna potliwość,
• uczucie duszności,
• zwiększona aktywność ruchowa w trakcie snu.

Z kolei z dziennych objawów bezdechu sennego możemy wyróżnić np.:

• nadmierną senność,
• zmienność nastroju,
• poranne bóle głowy lub powtarzające się bóle głowy,
• suchość w ustach,
• zaburzenia pamięci i problemy z koncentracją,
• nagły spadek libido i impotencja,
• zaburzenia emocjonalne, w tym depresja,
• objawy bezdechu obejmują też rozdrażnienie lub inne zmiany w zachowaniu.

Obturacyjny bezdech senny - jak sprawdzić, czy dotyczy właśnie nas?

Aby dowiedzieć się, czy mamy do czynienia z obturacyjnym bezdechem sennym warto zastanowić się, czy:

• odpowiednio dobrze się wysypiamy,
• domownicy zwracają nam uwagę, że chrapiemy,
• budzimy się w ciągu nocy np. z uczuciem dławienia i/lub przyspieszonym tętnem,
• częstotliwość oddawania moczu w nocy się zwiększyła,
• cierpimy na senność dzienną, poranny ból głowy, rozdrażnienie, przygnębienie,
• śni nam się, że nie możemy złapać powietrza,
• mamy już zdiagnozowaną depresję lub doskwierają nam dolegliwości ze strony układu krążeniowo-oddechowego,
• odczuwamy dyskomfort związany z nieżytem nosa, zwłaszcza w nocy,
• po przebudzeniu chce nam się pić, czujemy suchość w ustach,
• mamy ochotę na drzemkę o różnych porach dnia, w różnych miejscach,
• doskwierają nam zaburzenia rytmu serca.

Jeżeli dotknęły nas wyżej wymienione problemy, możliwe, że cierpimy na OBS i potrzebne będzie leczenie bezdechu. Najpierw jednak należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który zbierze wywiad i pokieruje dalszym procesem. Pamiętajmy, że nigdy nie należy wdrażać żadnego leczenia na własną rękę.

Nieleczony bezdech senny - skutki i powikłania

Zatrzymanie oddechu podczas snu niestety może prowadzić do wielu przykrych dla nas konsekwencji. Powikłania w obrębie układu krążenia przyczyniają się w znacznym stopniu do wskaźnika umieralności osób cierpiących na OBS w porównaniu ze zdrową częścią populacji.

Co ważne, aż u połowy chorych na OBS dochodzi do rozwoju wtórnego nadciśnienia tętniczego. Nadciśnienie tętnicze zwiększa ryzyko chorób serca, w tym zawału serca (ryzyko zawału wzrasta 2-4-krotnie), zaburzeń rytmu serca, udaru mózgu i nadciśnienia płucnego. Następstwem nieleczonych zaburzeń oddychania w trakcie nocnego wypoczynku mogą być też migreny

Co ciekawe, aż u ponad 80 procent osób, u których występuje wysokie ciśnienie tętnicze utrzymujące się mimo przyjmowania co najmniej trzech leków, diagnozuje się OBS.

Ze względu na ciągłe uczucie zmęczenia u chorych, któremu towarzyszy nadmierna senność w trakcie dnia, zwiększa się też ryzyko wypadków komunikacyjnych związanych z zasypianiem za kierownicą. Osoba, która cierpi na bezdech senny, może mieć także wiele problemów na polu zawodowym oraz rodzinnym. Jest również znacznie bardziej narażona za zachorowanie na cukrzycę typu drugiego. Jakie inne skutki może powodować nieleczony bezdech senny? Zawał serca, epizody niedokrwienia mózgu i powstanie choroby niedokrwiennej.

Osoby borykające się z tym problemem częściej skarżą się na zgagę i refluks żołądkowo- przełykowy, nieprawidłową tolerancję glukozy czy zespół metaboliczny. Pacjenci Ci są też w grupie ryzyka zachorowalności na depresję.

Leczenie bezdechu sennego - to musisz wiedzieć!

O łagodnym bezdechu mówimy wówczas, gdy występuje od 5 do 15 bezdechów na godzinę, a o umiarkowanym wtedy, gdy zaburzenia oddychania w postaci bezdechów pojawiają się od 15 do 30 razy na godzinę. Ciężki bezdech diagnozowany jest natomiast, gdy odnotuje się powyżej 30 bezdechów na godzinę.

Bezdechy można zmierzyć, wykorzystując badanie polisomnograficzne, w skład którego wchodzi EMG, EEG, EOG i EKG, a także m.in. badanie saturacji czy przytwierdzenie do klatki piersiowej elektrod, które pozwolą na pomiar tętna pacjenta.

Samo leczenie bezdechu będzie w dużej mierze uzależnione od jego przyczyn powstania. W ramach leczenia być może pacjent będzie musiał:

• Zmienić przyzwyczajenia, szczególnie gdy nadużywa alkoholu i pali papierosy lub niezdrowo się odżywia.
• Przyjmować preparaty poprawiające napięcie mięśni gardła podczas snu.
• Przyjmować medykamenty, które pomagają w leczeniu alergii i zmniejszają obrzęk błony śluzowej nosa.
• Pacjenci, których drożność dróg oddechowych została zaburzona poprzez krzywą przegrodę nosową, przerośnięte małżowiny nosowe, przerośnięte podniebienie miękkie itp. mogą być z kolei skierowani na operacje w celu korekcji drożności.
• Niektórzy pacjenci mogą zostać także skierowani na leczenie ortodontyczne, szczególnie gdy problemy występują w obrębie żuchwy i trzewioczaszki.
• Lekarze często zalecają także stosowanie aparatu CPAP. Wówczas do snu zakłada się specjalną maskę, która poprzez wytwarzanie stałego, dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych, likwiduje ryzyko powstania bezdechów.

Podsumowanie

Pamiętajmy, że nigdy nie powinniśmy bagatelizować chrapania. Niestety, często jest ono objawem chorób, w tym bezdechu sennego, który może przyczynić się do powstania wielu przykrych i niebezpiecznych dla naszego zdrowia powikłań.

Aby dowiedzieć się, czy cierpimy na bezdech senny, konieczna będzie wizyta u specjalisty i przeprowadzenie odpowiednich badań. Wcześniej jednak zbierzmy wszystkie fakty związane z naszym codziennym funkcjonowaniem i zanotujmy niepokojące nas zmiany zachodzące w naszym organizmie. Obserwacje te przekażmy lekarzowi. Będą one nieocenioną pomocą w procesie diagnozowania OBS.